مروری بر حقوق کودکان دارای ناتوانی و معلولیت

برآوردها حاکی از ابتلای حدود 10 درصد از جمعیت جهان به نوعی از معلولیت و ناتوانی است که در میان آنان 150 میلیون کودک زیر 15 سال وجود دارند. علاوه بر مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... که این افراد و خانواده‌های آنان دارند، هزینه‌های سنگینی نیز برای امور مختلف آنان از جمله بهداشت، درمان و توانبخشی، آموزش و اشتغال، مسکن و سایر نیازها باید پرداخت شود. موضوع حقوق کودکان داران ناتوانی و معلولیت از جمله چالشهای مهم و مورد توجه در سالهای اخیر بوده است. بررسیها حاکی از اختصاص تنها یک ماده از «پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک» در این زمینه است. تلاشها برای تدوین موادی برای تأمین حقوق کودکان از 1924 آغاز گردیده است. مهم‌ترین اقدامات انجام شده تصویب اعلامیه حقوق کودک در سال 1924 و تصویب «پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک» در 1989 برای کلیه کودکان جهان بوده است. برای کودکان معلول هرچند مواردی که به صراحت تمام نام‌برده شده باشد موجود نیست، لیکن اعلامیه «حقوق عقب‌ماندگان ذهنی» در سال 1971 و اعلامیه «حقوق معلولین» در سال 1975 و نیز ماده 23 «پیمان‌نامه حقوق کودک» از جمله موارد مهمی است که به این موضوع پرداخته است. مصوبه‌ »قوانین استاندارد برای معلولان» در سال 1993 نیز راهکار مناسبی برای پرداختن به‌موضوع حقوق کودکان معلول می‌باشد. تلاشها در سالهای اخیر برای تصویب «پیمان‌نامه جهانی حقوق معلولان» که می‌تواند ضمانت اجرایی مناسبی از سوی دولتها داشته باشد ادامه دارد.